HANG ĐÁ LONG MÔN - TUYỆT TÁC KIẾN TRÚC PHẬT GIÁO NGÀN NĂM

Hang đá Long Môn không chỉ là một kiệt tác kiến trúc Phật giáo mà còn là minh chứng sống động cho lịch sử và văn hóa Trung Hoa qua nhiều triều đại. Đặc biệt, dưới thời Võ Tắc Thiên – Nữ hoàng đế duy nhất trong lịch sử Trung Quốc, nơi đây càng trở nên nổi bật nhờ sự bảo trợ mạnh mẽ và những công trình điêu khắc đầy ấn tượng. Hãy cùng HanVina khám phá những câu chuyện thú vị đằng sau quần thể hang động độc đáo này!

1. Đôi nét về Hang đá Long Môn

Hang đá Long Môn là một trong bốn quần thể hang động Phật giáo lớn nhất và nổi tiếng nhất tại Trung Quốc, cùng với hang Mạc Cao (Đôn Hoàng), hang Vân Cương (Sơn Tây) và hang đá Đại Túc (Trùng Khánh). Hang Long Môn nằm tại thành phố Lạc Dương, tỉnh Hà Nam, Long Môn là di sản văn hóa thế giới được UNESCO công nhận vào năm 2000.

Hang đá Long Môn(Nguồn: Sưu tầm)

Quần thể hang đá này bắt đầu được xây dựng vào năm 493 dưới triều đại Bắc Ngụy và kéo dài suốt nhiều triều đại sau đó, bao gồm cả triều Đường, khiến nó trở thành minh chứng sống động cho sự phát triển của nghệ thuật và tôn giáo Phật giáo tại Trung Quốc qua nhiều thế kỷ.

2. Lịch sử về hang đá Long Môn

Phật giáo được du nhập vào Trung Quốc rất sớm, do các thương gia và nhà sư đến từ Ấn Độ thông qua Con đường Tơ lụa. Sau đó, Phật giáo phát triển mạnh mẽ đạt đến đỉnh cao trong thời nhà Tùy và nhà Đường vào khoảng thế kỷ VI - thế kỷ X. Trong thời kỳ này, hàng loạt công trình Phật giáo đã được xây dựng ở Trung Quốc, nổi bật là Thiên Phật động ở Khâu Từ và 3 kỳ quan điêu khắc chính là các Đại hang động:

Hang đá Mạc Cao ở Đôn Hoàng

Hang đá Mạc Cao(Nguồn: Sưu tầm)

Hang đá Vân Cương ở Đại Đồng

Hang đá Vân Cương(Nguồn: Sưu tầm)

Hang đá Long Môn ở Lạc Dương

Hang đá Long Môn(Nguồn: Sưu tầm)

Lạc Dương từng là trung tâm Phật giáo quan trọng nhất của Trung Quốc vì đây là kinh đô của các triều đại Bắc Ngụy, Tùy và Đường. Các thành viên trong triều đình và hoàng tộc đều rất sùng bái Phật giáo. Hang Long Môn nằm cách thành phố Lạc Dương khoảng 13km, hàng trăm ngàn tượng Phật được điêu khắc vào hang từ năm 493. Hang có chiều dài khoảng 1km dọc theo dòng sông Y, trên vách đá chằng chịt các hốc đá và tượng Phật với tổng 2345 hang động lớn nhỏ với hơn 100.000 bức tượng Phật được điêu khắc trực tiếp vào vách đá. Trải qua hơn 10 triều đại, hang Long Môn đã có lịch sử lên đến 1.400 năm.

3. Kiến trúc độc đáo của hang đá Long Môn

3.1. Cấu trúc các hang động

Quần thể hang đá Long Môn bao gồm nhiều loại hang động khác nhau, từ các hang lớn được dùng làm nơi thờ tự chính, cho đến những ngách nhỏ chỉ đủ chỗ để đặt một bức tượng Phật nhỏ. Các hang động chủ yếu được chia thành hai phần chính nằm dọc theo hai bờ của sông Y:

Hang đá Long Môn(Nguồn: Sưu tầm)

Bờ Tây: Nơi tập trung các hang động chính với những tượng Phật lớn và chi tiết khắc chạm tinh tế.

Nổi bật nhất trong quần thể hang đá Long Môn đó chính là bộ tượng Đại Nhật Như Lai (hay còn gọi là Phật Lư Xá Na) và các vị La Hán được tạc dưới thời Võ Tắc Thiên. Theo đó, có lần Võ Tắc Thiên nghe nói ở Phụng Tiên Tự gần hang đá Long Môn, Đức Phật đã hạ thế hiện thân tại đây. Bà vô cùng ngưỡng mộ, vì thế mà bà liền hạ lệnh điêu khắc một bức tượng mang tên Đại Nhật Như Lai Phật cao 17m ngay vị trí trung tâm. Thông thường, các tượng Phật đều được điêu khắc với diện mạo mang nét rất đặc trưng của Ấn Độ. Tuy nhiên, tượng Đại Nhật Như Lai khổng lồ này lại mang nét giống với khuôn mặt của Võ Tắc Thiên, sống mũi cao, khuôn mặt thanh tú môi hơi nhoẻn cười khiến ai nhìn vào cũng thấy sự lạ thường của bức tượng này. Người ta cho rằng, Võ Tắc Thiên đã yêu cầu lấy khuôn mặt của mình để tạc vào tượng với mục đích muốn cho mọi người biết bà chính là hiện thân của Đại Nhật Như Lai Phật. Ngoài ra, hai bên tượng còn có: A Nan Ca Diếp, Quan Âm Bồ Tát Đại Thế Chí và Tứ Đại Thiên Vương.

Hang đá Long Môn(Nguồn: Sưu tầm)

Bờ Đông: Có ít hang hơn và các hang nhỏ hơn, chủ yếu được sử dụng vào các thời kỳ sau này để tôn thờ các vị Bồ Tát.

3.2. Nghệ thuật điêu khắc

Điều làm nên sự nổi bật của hang đá Long Môn chính là nghệ thuật điêu khắc, có những pho tượng nhỏ nhất chỉ dài khoảng 2,5 cm.

Hang đá Long Môn(Nguồn: Sưu tầm)

Tượng Đại Phật Như Lai (hay còn gọi là Phật Lư Xá Na) : Đây là bức tượng nằm ở vị trí trung tâm và có kích thước lớn nhất tại quần thể hang đá Long Môn. Với chiều cao gần 17,14m, tượng Lư Xá Na có khuôn mặt được chạm khắc thể hiện hình ảnh của vị nữ vua Võ Tắc Thiên với khuôn mặt thanh thoát, ánh mắt nhân từ, môi nhoẻn miệng cười tạo cảm giác bình yên và tĩnh lặng cho người chiêm ngưỡng. Đây cũng là tượng Phật lớn nhất trong quần thể hang động này.

Hang đá Long Môn(Nguồn: Sưu tầm)

Các tượng Bồ Tát và các vị La Hán: Ngoài tượng Phật chính, các tượng Bồ Tát, đệ tử và các vị thần hộ vệ cũng được chạm khắc cẩn thận. Chúng thường được bố trí theo các nhóm nhỏ, tạo ra một không gian thờ tự linh thiêng và uy nghiêm.

Kiến trúc của hang đá Long Môn tuân theo bố cục truyền thống của Phật giáo, trong đó tượng Phật luôn nằm ở trung tâm và được bao quanh bởi các vị Bồ Tát, thần hộ pháp và các vị đệ tử. Mỗi hang động đều mang một câu chuyện tôn giáo riêng, thể hiện qua các bức phù điêu chạm khắc trên vách đá, kể lại cuộc đời của Đức Phật hoặc các tích truyện Phật giáo.

4. Lịch sử và văn hóa tại Long Môn

Hang đá Long Môn không chỉ là nơi lưu giữ những giá trị nghệ thuật điêu khắc tinh xảo mà còn là kho tàng văn hóa, lịch sử quan trọng. Quá trình xây dựng và mở rộng các hang đá kéo dài suốt từ thế kỷ thứ 6 đến thế kỷ thứ 10, chủ yếu dưới triều đại Bắc Ngụy, Tùy và Đường.

Triều đại Bắc Ngụy: Đây là thời kỳ xây dựng đầu tiên và mang đậm phong cách nghệ thuật Trung Á. Các tượng Phật ở giai đoạn này có dáng vẻ uy nghi, khuôn mặt cứng cỏi, với ảnh hưởng mạnh mẽ từ nghệ thuật điêu khắc Ấn Độ và Ba Tư.

Triều đại nhà Đường: Nghệ thuật điêu khắc tại Long Môn trong thời Đường mang tính biểu cảm hơn, với các tượng Phật và Bồ Tát có khuôn mặt hiền hòa, thần thái trang nghiêm, thể hiện sự phát triển mạnh mẽ của Phật giáo trong xã hội Trung Quốc thời kỳ này.

Hang đá Long Môn là một bảo vật vô giá của nghệ thuật và tôn giáo Phật giáo tại Trung Quốc. Nó không chỉ thu hút du khách thập phương mà còn là một biểu tượng quan trọng của sự phát triển nghệ thuật trong suốt các triều đại. Với sự đa dạng về kiến trúc và nghệ thuật điêu khắc, Long Môn trở thành một di sản văn hóa quan trọng, góp phần vào việc nghiên cứu và bảo tồn lịch sử, văn hóa của Trung Quốc.

Lời kết

Hang đá Long Môn không chỉ là một công trình kiến trúc độc đáo mà còn là biểu tượng văn hóa, tôn giáo của Trung Quốc cổ đại. Với hơn một thiên niên kỷ tồn tại, Long Môn là minh chứng cho sự phát triển nghệ thuật, tư tưởng và tín ngưỡng Phật giáo của đất nước này, tạo nên dấu ấn đặc biệt trong lịch sử.

👉 Xem chi tiết lịch trình mới nhất Tour Tây An của HanVina Travel và đặt tour ngay tại đây:
🔗 [TOUR NO SHOPPING] TÂY AN - ĐÔN HOÀNG (KHỞI HÀNH TỪ HÀ NỘI)
🔗 [TOUR NO SHOPPING] TÂY AN - ĐÔN HOÀNG (KHỞI HÀNH TỪ HỒ CHÍ MINH)

------------------------

CÔNG TY TNHH TMDV HANVINA TRAVEL